Boşanma Sürecinde Aile Terapisinin Önemi
Boşanma sürecinde ailelere ve ebeveynlere en çok destek olabilecek profesyonel hizmetlerden bir tanesi aile terapisidir. Kıbrıs’ta yapılan çalışmalar 2023’te boşanan çiftlerin sayısının bir önceki yıla göre %21.5 daha fazla olduğunu gösterdi. Boşanma sürecinde ebeveyn ve çocukların ruh sağlığına ve aile ilişkilerine aile terapisinin nasıl yardımcı olabileceğini bu yazımızda ele aldık.
Boşanma sürecinde bir aile ne gibi zorluklar deneyimleyebilir?
Boşanma süreci, sadece boşanma kararını alan eşler için değil, aynı zamanda çocukları da etkileyen bir dönemdir. Bu dönemde, özellikle eşlerin yaşadıkları yoğun öfke, çaresizlik, kaygı, üzüntü, yas gibi duygularla birlikte tartışmalar artış gösterebilir. Çocuklar ise bazen bu tartışmalara tanıklık ederken, bazen ara buluculuk yapmak veya sakinleştirmek için tartışmalara kendileri de dahil olabilirler. Bu tartışmalar eğer sağlıklı bir şekilde çözüme ulaştırılmazsa, veya sıklıkla ve yüksek duygularla yaşanırsa hem aile içi ilişkileri hem de her aile üyesinin ruhsal sağlığını derinden etkileyebilir.
Öte yandan anne ve babanın romantik ilişkilerinde yaşadıkları anlaşmazlıklar, ebeveynliklerine yansıyabilir ve çocuklar için sağlıklı karar almakta, problemleri bir ekip olarak çözümlemekte, ve hatta bazen çocuğun yanında yan yana aynı ortamda durmakta bile zorlanabilirler. Bu durum, çocukların ruhsal sağlığı açısından özellikle en zorlayıcı unsurlardan bir tanesidir.
Eğer aile terapisi hizmetlerimizi daha detaylı incelemek isterseniz, Aile Terapisi sayfamızı ziyaret ederek bu hizmetle ilgili daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Boşanma sürecinde aile terapisi neden önemlidir?
Aile terapisi, boşanma sürecindeki aile üyelerinin süreci mümkün olduğunca en az ilişkisel ve bireysel/ruhsal zararla atlatmalarına, ve anne-baba boşansa bile çocukların ihtiyaç duyduğu aile bütünlüğünün korunmasına destek olur. Boşanma sürecinde aile terapisinin neleri iyileştirir ve geliştirir? Aşağıda kısa bir liste hazırladık.
1. İletişim Becerileri Geliştirme ve Çatışma Yönetimi Öğretme
Çatışmaların azalması ve yanlış anlaşılmaların, kopuklukların engellenmesi için anne-baba ve ebeveyn-çocuk veya kardeşler arası iletişimi güçlendirir. Journal of Family Psychology dergisinde Kopystynska vd. (2017) tarafından yapılan araştırma, sık ve yoğun ebeveyn çatışmalarına maruz kalan çocukların duygusal güvensizlik yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmaya göre bu durum çocukların ilerleyen yaşlarda kaygı, depresyon ve davranış sorunlarına yol açabileceğini göstermiştir. Bu yüzden de iletişimi güçlendirmek ve çatışmalarını önlemek hem ailenin hem de çocuğun ruhsal sağlığı için çok büyük önem taşımaktadır.
2. Çocukların Psikolojik Sağlığını Koruma
Çocukların boşanma sürecini anlamlandırabilmelerini, duygularını açığa çıkarabilmelerini ve anne ve babaların çocuklarının ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağı ve sorulara nasıl cevaplar vereceklerine dair destek olur. Boşanma, çocuklarda üzüntü, kaygı, kafa karışıklığı ve hatta suçluluk duygularını tetikleyebilir. Bu gibi duygularla başa çıkmakta zorlanan bazı çocuk ve gençler, yoğun kaygı, içe kapanıklık, yoğun öfke patlamaları, başkalarına ya da kendine zarar verme davranışları, uyuşturucu veya sigara kullanımı gibi davranış ve semptomlar gösterebilirler. Aile terapisi, çocuk veya gencin hem bu duygu ve davranışları seans ortamının güvenli alanında ortaya çıkarmasına ve anlamlandırmasına yardımcı olur, hem de terapist ebeveynlerin çocuklarının ihtiyaçlarına nasıl yanıt verecekleri konusunda yol gösterir. Böylece, yoğun duygu ve zarar verici davranışlar zamanla azalmaya ve iyileşmeye başlar.
3. Ortak Ebeveynliği Güçlendirme
Eşler artık romantik ve duygusal anlamda birlikteliklerini ayırsalar da, her zaman bir anne ve baba olarak ilişkileri devam edecektir. Çocukların hayatları ve ihtiyaçlarına dair tüm konularda sağlıklı bir iş birliği içinde olmalarına ortak ebeveynlik denir. Bu alanda yapılan birçok araştırma, ortak ebeveynliğin, çocuğun boşanmadan sonra psikolojik sağlığının nasıl olacağını belirleyen en önemli unsurlardan birinin ortak ebeveynlik olduğunu gösteriyor (Lamela & Figueiredo, 2016).
4. Boşanma Sonrası Hayata Adaptasyonu Artırır
Boşanma sonrası hem anne ve baba, hem de çocukların hayatında birçok değişiklik meydana gelir. Rutinler, ev, araba, ilişkiler, arkadaşlıklar ve daha birçok alanda değişimler yaşanır. Bu değişimler her aile bireyi için bir stres kaynağı olabilir. Bu döneme herkesin en iyi şekilde adapte olabilmesi için aile terapisti danışanlarına destek olur.
5. Zor Duygularla Sağlıklı Başa Çıkma Stratejilerini Geliştirir
Hayatlarımızın zor dönemlerinde yaşadığımız zor duygu ve düşüncelerden uzaklaşmak için bazen hem çocuk olarak hem de genç veya yetişkin olarak sağlıksız başa çıkma stratejileri ediniriz, örneğin sigara veya alkol içmek, uyuşturucu kullanmak, saatlerce telefon veya televizyon izlemek, sürekli yemek yemek gibi. Aile terapisi, bu gibi sağlıksız başa çıkma mekanizmalarının yerine aile üyelerinin daha sağlıklı bireysel başa çıkma stratejilerinin sahip olmalarını sağlar (örneğin nefes egzersizleri pratik etmek, sosyal destek mekanizmalarını aktive etmek, spor yapmak, meditasyon yapmak gibi).
Boşanma sürecinin hangi kısmında terapiye başvurmak iyi olur?
Boşanma süreci bir an olarak yaşanan bir durum değil; aksine uzun bir süreç olarak değerlendirilmelidir. Boşanma kararı ilk alındığında veya çocuklarla ilk paylaşıldığı dönemde destek almak mümkündür. Boşanma süreci hukuki anlamda başlatıldığında veya devam ederken de destek alınabilir. Tüm süreç bittikten sonra da ihtiyaç duyuluyorsa aile terapisi desteği alınabilir. Çocuklarınızın, kendinizin veya aile içi ilişkilerin bu durumla başa çıkamadığını gözlemliyor, tartışmaları veya iletişim kopukluklarını çözümleyemiyor, kendinizin veya çocuklarınızın psikolojik, fiziksel veya sosyal sağlığında olumsuz değişimler görmeye başlıyorsanız, destek alabilirsiniz.
Eğer boşanma sürecinde aileniz için profesyonel desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, gelin bugün Mare Psikoterapi Merkezi Ekibimizden Uzman Psikolog ve Aile Terapistimizle randevunuzu oluşturalım.
Referanslar
Kopystynska, O., Paschall, K. W., Barnett, M. A., & Curran, M. A. (2017). Patterns of interparental conflict, parenting, and children’s emotional insecurity: A person-centered approach. Journal of Family Psychology, 31(7), 922–932. https://doi.org/10.1037/fam0000343
Lamela, D., & Figueiredo, B. (2016). Coparenting after marital dissolution and children’s mental health: A systematic review. Jornal de Pediatria, 92(4), 331–342. https://doi.org/10.1016/j.jped.2015.09.011
Mağusa Haber Ajansı. (2024, 1 Temmuz). KKTC’de 2023 yılında evlenen ve boşanan çiftlerin sayısı arttı. MHA Haber. https://www.mhahaber.com/kktcde-2023-yilinda-evlenen-ve-bosanan-ciftlerin-sayisi-artti